Vitamine C | Stichting OrthoKennis (2024)

De mens kan zelf geen vitamine C synthetiseren en is voor de vitamine-C-voorziening volledig afhankelijk van de voeding. Vitamine C is wateroplosbaar en komt in het hele lichaam verspreid voor met de hoogste concentratie in de bijnieren en hypofyse. De grootste hoeveelheid vitamine C bevindt zich echter in lever en skeletspieren, vanwege de grote omvang in relatie tot het hele lichaam.

Voor de aanmaak van collageen en andere bindweefselmoleculen is vitamine C essentieel. Mede daarom helpt vitamine C de bloedvaten gezond en elastisch te houden. Alle weefsels die ons lichaam structuur en stevigheid geven zoals de gewrichten, pezen, huid, spieren (waaronder de hartspier), botten en bindweefsel zijn afhankelijk van de opbouwende activiteit van vitamine C, met name in herstelperiodes. Daarnaast speelt vitamine C een belangrijke rol bij de synthese van neurotransmitters, steroïdhormonen, carnitine, de omzetting van cholesterol in galzuren, de afbraak van tyrosine en de mineralenstofwisseling.

Vitamine C is co-enzym van vele enzymen die bij uiteenlopende biologische processen betrokken zijn. De antioxidantfunctie van vitamine C is onder meer van belang voor het behoud van gezonde cellen en weefsels. Vitamine C heeft een gunstige invloed op hart en bloedvaten. Vitamine C helpt bij de eliminatie van zware metalen zoals kwik, lood, cadmium en nikkel. In het maagdarmkanaal voorkomt vitamine C de omzetting van nitraat en nitriet in nitrosaminen. Ook speelt vitamine C een rol bij de prostaglandinensynthese en het ondersteunt het immuunsysteem. Op basis van de talloze functies van vitamine C zijn de toepassingen eveneens talrijk.

Voor een hoge inname van vitamine C is ascorbinezuur (de goedkoopste en meest gebruikte vorm van vitamine C)niet altijd geschikt, daar veel mensen deze zure vitamine C minder goed verdragen.Naast ascorbinezuur is vitamine C beschikbaar in de (niet-zure) vorm van mineraalascorbaten (vitamine C gebonden aan een mineraal zoals calcium of magnesium) en Ester-C.

Ester-C wordt beschouwd als de derde generatie vitamine C. Het is een unieke, gepatenteerde formule die een groot aantal voordelen van ascorbinezuur en calciumascorbaat combineert.Zodra vitamine C in het lichaam is opgenomen, wordt het omgezet, en de belangrijkste metaboliet is vermoedelijk threonzuur. Ester-C is calciumascorbaat dat al gedeeltelijk is geoxideerd waardoor de natuurlijke metaboliet threonzuur reedsaanwezig is. Threonzuur en de andere metabolieten bevorderen de opname en benutting van vitamine C in het lichaam. Bovendien blijkt threonzuur in staat om reeds in het lichaam opgeslagen vitamine C te mobiliseren en beschikbaar te maken voor stofwisselingsprocessen.Ester-C bestaat uit een complex van calciumascorbaat (vitamine C), met calcium gebonden, natuurlijke metabolieten van vitamine C.

• Lage vitamine C-inname / vitamine C-tekort
• Infectieziekten (ook preventie)
• Verzwakt immuunsysteem
• Veroudering
• Roken
• Stress
• Oogaandoeningen (cataract, leeftijdsgerelateerde maculadegeneratie, glaucoom)
• Hart- en vaatziekten, atherosclerose (ook preventie), preventie boezemfibrilleren
• Jicht (ook preventie)
• Luchtwegaandoeningen (longontsteking, bronchitis, astma, COPD)
• Allergie
• Wondheling (wonden, brandwonden, botfracturen, zweren)
• Ondersteuning ijzeropname (bij ijzersuppletie)
• Preventie urineweginfectie (tijdens zwangerschap)
• Sport
• Diabetes mellitus, metabool syndroom
• Kanker(preventie)
• Osteoartritis
• Bescherming tegen schade door UV-straling, radioactieve straling
• Niet-alcoholische steatohepatitis
• Ondersteuning leverdetoxificatie en eliminatie zware metalen
• Galstenen (preventie)
• Preventie/vertraging leeftijdsgerelateerde cognitieve achteruitgang
• Neerslachtigheid, depressie
• Preventie osteoporose
• Verminderde vruchtbaarheid (mannen, vrouwen)
• Neurodegeneratieve ziekten, epilepsie
• Reisziekte
• Postoperatieve pijn, complex regionaal pijn syndroom
• Postherpetische neuralgie
• Parodontitis
• Gastritis
• Migraine profylaxe
• Chronische ontstekingsziekten en ziekten met verhoogde oxidatieve stress

Hoge doses vitamine C worden afgeraden bij:

• Chemotherapie, bestraling (tenzij onder begeleiding van een ter zake deskundige medische professional)
• IJzerstapeling (thalassemie, hemochromatose)
• Sterk verminderde nierfunctie
• Zwangerschap, lactatie

• Algemene onderhoudsdosering*: 1-3 gram per dag
• Therapeutische dosering**: vanaf 2-3 gram per dag (desgewenst de dosis opvoeren tot darmtolerantie, d.w.z. het optreden van diarree)
• Griep, verkoudheid: dosis tot 0,5-1 gram per uur

* Gebruik vitamine C bij voorkeur in combinatie met andere antioxidanten; antioxidanten hebben een sterke wisselwerking en recyclen elkaar.

** De Amerikaanse orthom*oleculaire arts Klenner hanteerde therapeutische (orale) doses van maar liefst 350 mg vitamine C per kilogram lichaamsgewicht per dag. De preventieve dosis bedroeg eenzesde deel van deze dosis (60 mg/kg/dag). Volgens het Linus Pauling Institute zijn er geen aanwijzingen uit onderzoek dat hoge doses vitamine C (tot 10 gram per dag) kwaad kunnen.Bouw na langdurige inname van een hoge dosis vitamine C de dosis geleidelijk af; de vitamine C-bloedspiegel kan anders te sterk dalen.

De aanvaardbare bovengrens van inname (UL of Upper Limit) voor vitamine C (bron: Natural Medicines):

1-3 jaar: 400 mg per dag

4-8 jaar: 650 mg per dag

9-13 jaar: 1200 mg per dag

14-18 jaar: 1800 mg per dag

vanaf 18 jaar: 2000 mg per dag (ook tijdens zwangerschap/lactatie)

De EFSA (European Food Safety Authority) constateert dat vitamine C een lage acute toxiciteit heeft en heeft geen veilige bovengrens van inname voor vitamine C bepaald (The EFSA Journal (2004) 59, 1-21).

• Een hoge inname van vitamine C kan de werking van anticoagulantia (zoals warfarine) verminderen.
• Vitamine C verhoogt de effectiviteit van de triple therapie tegen Helicobacter pylori-infectie (ulcus pepticum maag, duodenum).
• Vitamine C versterkt de werking van fluoxetine tegen depressie.
• Vitamine C kan bijwerkingen van acetaminofen versterken, waaronder leverbeschadiging.
• Vitamine C kan de effectiviteit van de anti-kanker medicijnen (waaronder cyclofosfamide, chloorambucil, cisplatine, vincristine, methotrexaat en doxorubicine) verlagen.
• Vitamine C verhoogt de opname van (giftig) aluminium uit aluminium bevattende antacida.
• Vitamine C kan de bloedspiegel (en daardoor bijwerkingen) van aspirine verhogen, maar ook beschermen tegen slijmvliesirritatie door gebruik van aspirine; aspirine kan de bloedspiegel van vitamine C verlagen.
• Vitamine C kan bijwerkingen van levodopa verminderen.
• Gelijktijdige inname van een hoge dosis vitamine C kan de bloedspiegel van flufenazine en indinavir verlagen.
• Nicotine, de anticonceptiepil, barbituraten, tetracyclines, protonpompremmers en diuretica kunnen de vitamine C-behoefte verhogen.
• Vitamine C verhoogt de opname van ijzer, chroom, mangaan en luteïne en verlaagt de uitscheiding van foliumzuur.
• Een hoge dosis vitamine C kan de vitamine B12-status en koperstatus negatief beïnvloeden.
• Een vitamine C-tekort verhoogt de uitscheiding van vitamine B6.
• Vitamine C niet gelijktijdig met orale contraceptiva innemen; dit kan leiden tot een hogere oestrogeenspiegel.
• Vitamine C kan de werking van nitroglycerine ondersteunen (en nitraattolerantie tegengaan).
• Vitamine C beschermt organen tegen toxiciteit van MSG (monosodiumglutamaat).

1. Naidu KA. Vitamin C in human health and disease is still a mystery? An overview. Nutr J. 2003;2:7.

2. Carr AC et al. Vitamin C and immune function. Nutrients. 2017;9(11).

3. Wilson R et al. Inadequate vitamin C status in prediabetes and type 2 diabetes mellitus: associations with glycaemic control, obesity, and smoking. Nutrients. 2017;9(9):997.

4. Kurl S et al. Plasma vitamin C modifies the association between hypertension and risk of stroke. Stroke. 2002;33(6):1568-73.

5. Harrison FE et al. Ascorbic acid and the brain: rationale for the use against cognitive decline. Nutrients. 2014;6(4):1752-81.

6. Bowman GL. Ascorbic acid, cognitive function, and Alzheimer's disease: a current review and future direction. Biofactors. 2012;38(2):114-22.

7. Carr AC et al. The effect of intravenous vitamin C on cancer- and chemotherapy-related fatigue and quality of life. Front Oncol. 2014;4:283.

8. Walcher T et al. Vitamin C supplement use may protect against gallstones: an observational study on a randomly selected population. BMC Gastroenterol. 2009;9:74.

9. Pullar JM et al. The roles of vitamin C in skin health. Nutrients. 2017;9(8):866.

10.Finck H et al. Is there a role for vitamin C in preventing osteoporosis and fractures? A review of the potential underlying mechanisms and current epidemiological evidence. Nutr Res Rev. 2014;27(2):268-83.

11. Stevenson S. Vitamin C for preventing exercise-induced asthma. Am Fam Physician. 2012;85(11):1018

12. Carr AC et al. The role of vitamin C in the treatment of pain: new insights. J Transl Med. 2017;15(1):77.

13. Wang Y et al. Effects of vitamin C and vitamin D administration on mood and distress in acutely hospitalized patients. Am J Clin Nutr. 2013;98(3):705-11.

14. Shibuya N et al. Efficacy and safety of high-dose vitamin C on complex regional pain syndrome in extremity trauma and surgery - systematic review and meta-analysis. J Foot Ankle Surg. 2013;52(1):62-6.

15. Boyd HH. Eye pressure lowering effect of vitamin C. J Orthom*ol Med. 1995;10(3-4):165-168.

16. Ersöz G et al. Management of fatty liver disease with vitamin E and C compared to ursodeoxycholic acid treatment. Turk J Gastroenterol. 2005;16(3):124-8.

17. Shaik MM et al. Vitamin supplementation as possible prophylactic treatment against migraine with aura and menstrual migraine. Biomed Res Int. 2015;2015:469529.

18. Amr M et al. Efficacy of vitamin C as an adjunct to fluoxetine therapy in pediatric major depressive disorder: a randomized, double-blind, placebo-controlled pilot study. Nutr J. 2013;12:31.

19. Levine M et al. Vitamin C: a concentration-function approach yields pharmacology and therapeutic discoveries. Adv Nutr. 2011;2(2):78-88.

20. Carr AC et al. Vitamin C: current concepts in human physiology. MDPI open access books, 2018.

21. Carr AC et al. Vitamin C in health and disease. MDPI open access books, 2018.