Vitamine C en Ester-C | Stichting OrthoKennis (2024)

Wetenschappers denken dat tientallen miljoenen jaren geleden een spontane mutatie optrad in het erfelijk materiaal van onze verre voorouders. Daardoor raakten zij het vermogen kwijt, zelf vitamine C te produceren. Sinds die tijd is de mens voor zijn vitamine C voorziening volledig afhankelijk van voeding. Interessant is de theorie dat deze ontwikkeling de evolutie van de mens in sneltreinvaart heeft doen verlopen. Vitamine C is een belangrijke antioxidant en het verlies ervan moet hebben geleid tot sterke toename van het aantal vrije radicalen die grote aantallen DNA-mutaties veroorzaakten. Daardoor ontstonden versneld vele soorten primaten, waarvan er zich één ontwikkelde tot de voorouder van de moderne mens.(1,2)

Tijdens ijstijden en andere perioden van voedselschaarste, werd de vroege mens zeker bedreigd door scheurbuik, een door vitamine C gebrek veroorzaakte ziekte waarbij de vaatwanden gaan lekken en uiteindelijk de dood optreedt door inwendig bloedverlies. Waarschijnlijk zorgde een nieuwe mutatie ervoor dat de vroege mens deze barre perioden kon overleven. Deze mutatie gaf de mens het vermogen kleine lekkages van de vaatwanden te repareren met behulp van onder meer cholesterol bevattende lipoproteïnen, waarvan de belangrijkste lipoproteïne-A is.(2,3)

Helaas heeft dit reparatiemechanisme voor- barre-tijden ook zijn keerzijde. Bij chronisch gebruik van voeding die arm is aan vitamine C ontstaan overmatige afzettingen op de binnenkant van de vaatwanden (atherosclerose), resulterend in hart- en vaatziekten. Vandaag de dag zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak in de westerse samenleving.( 4) Volgens Rath is marginale inname van vitamine C de belangrijkste oorzaak van hart- en vaatziekten.(3) Voeding rijk aan verzadigde en transvetzuren, roken, overmatig alcoholgebruik en lichamelijke inactiviteit zijn risicoverhogende factoren die de kans op deze ziekten vergroten.(4)

Vitamine C kan bescherming bieden tegen hart- en vaatziekten. Als antioxidant beschermt vitamine C het ongunstige LDL-cholesterol tegen oxidatieve beschadiging. Geoxideerd LDL veroorzaakt ontstekingen en draagt bij aan de vorming van atherosclerotische plaques aan de binnenkant van de vaatwanden. Bovendien is vitamine C in staat het gunstige HDL-cholesterol van het bloed te verhogen.

Ascorbic Acid Inhibits The Increase in Low-density Lipoprotein (LDL) Susceptibility to Oxidation and The Proportion of Electronegative LDL Induced By Intense Aerobic Exercise. Coronary Artery Disease 1999; 9:249-255. Dit onderzoek liet zien dat dagelijkse inname van 1 gram vitamine C voorkomt dat bij intensief sporten méér LDL wordt geoxideerd als gevolg van verhoogde productie van vrije radicalen.

Vitamin C Protects Human Vascular Smooth Muscle Cells against Apoptosis Induced by Moderately Oxidized LDL Containing High Levels of Lipid Hydroperoxides. Arterioscler Thromb Vasc Biol 1999; 19:2387-2394. In deze studie werd het effect van LDL op de vaatwanden bestudeerd en het beschermende effect van vitamine C. De studie laat zien dat vita mine C suppletie bescherming kan bieden tegen plaque instabiliteit bij gevorderde atherosclerose.

Vitamine C is de belangrijkste wateroplosbare antioxidant die het afweersysteem ondersteunt. Bovendien stimuleert vitamine C de vorming van leukocyten (witte bloedlichaampjes) en interferon. Diverse studies laten de positieve invloed van vitamine C op het afweersysteem zien:

Effect of vitamin C on common cold: randomized controlled trial. European Journal of Clinical Nutrition 24 August 2005, doi: 10.1038/sj.ejcn.1602261.In 2005werd een 5-jarig dubbelblind onderzoek afgesloten waaruit blijkt –in overeenstemming met andere onderzoeken– dat het slikken van vitamine C verkoudheid helpt te voorkomen. De helft van 244 deelnemers slikte dagelijks 50 mg vitamine C, de andere helft 500 mg vitamine C. Verkoudheden kwamen het minste voor in de groep die de hoogste dosering vitamine C slikte.

Plasma Concentrations of Dietary and Nondietary Antioxidants are Low in Severe Asthma. European Respiratory Journal, 2005; 26(2):257-264. Uit dit onderzoek blijkt dat mannen en vrouwen met ernstige astma lagere hoeveelheden vitamine C en vitamine E in het bloed hebben dan mensen met milde astma. Deze studie suggereert dat het slikken van antioxidanten zoals vitamine C en E zinvol is voor mensen met ernstige astma.

Antihistamine Effect of Supplemental Ascorbic Acid and Neutrophil Chemotaxis. Journal of American College of Nutrition 1992; 11(2): 172-176. In deze studie slikten deelnemers dagelijks een placebo gedurende bepaalde weken, en vitamine C gedurende andere weken. Gekeken werd naar het effect van vitamine C op histamine en op neutrofielen (bepaalde witte bloedlichaampjes). In de weken dat vitamine C werd ingenomen, nam de chemotaxis (het bewegen naar bepaalde stoffen) van de neutrofielen met 19% toe, en daalde met 30% nadat werd gestopt met vitamine C. De hoeveelheid histamine in het bloed daalde met 38% wanneer vitamine C werd geslikt. Deze studie laat zien dat vitamine C indirect chemotaxis kan bevorderen door het remmen van histamine.

Preventing the Common Cold With a Vitamin C Supplement: A Double-Blind, Placebo-Controlled Survey. Advances in Therapy 2002; 19(3):151-159. Aan deze dubbelblinde, placebo-gecontroleerde studie deden 168 mensen mee. Degenen die vitamine C slikten, werden minder vaak verkouden en herstelden sneller van verkoudheden dan de placebogroep. Deze studie laat zien dat vitamine C verkoudheden en (her)infecties kan helpen voorkomen.

Immune Function in Aged Women is Improved by Ingestion of Vitamins C and E. Can. J. Physiol. Pharmacol 1998; 76:373- 380. Deze studie laat zien dat het afweersysteem bij oudere vrouwen verbetert indien zij vitamine C en E slikken.

Cellular Immune Responses to Vitamin C Supplementation In Aging Humans Assessed by the In Vitro Leucocyte Migration Inhibition Test. Medical Science Research 1998; 26:227-230. Een groep mensen in de leeftijd van 20-30 jaar en een groep mensen >60 jaar, slikten 30, 60 en 90 dagen lang 200 mg vitamine C per dag. Uit deze studie blijkt, dat vitamine C de werking van de immuuncellen bij oudere mensen versterkt.

In Vivo Effect of Ascorbic Acid on Enhancement of Human Natural Killer Cell Activity. Nutrition Research 1993; 13:753-764. Deze studie laat zien dat vitamine C een krachtige modulator is van het afweersysteem. Het positieve effect op Natural Killer (NK) cellen verklaart voor een deel de waargenomen anti-tumor werking van vitamine C.

Vitamin C Prophylaxis in a Boarding School. New England Journal of Medicine 1974; 290:6-10. In een dubbelblinde, placebogecontroleerde studie slikten 641 kinderen van een kostschool 14 dagen lang dagelijks 1 of 2 gram vitamine C, of een placebo. In alle leeftijdsgroepen verzuimden de kinderen die vitamine C slikten minder vaak wegens ziekte. De grootste verschillen in klachten waren te zien bij de symptomen verkoudheid en hoesten.

Vitamine C speelt een belangrijke rol bij de aanmaak en onderhoud van collageen. Daardoor is vitamine C onmisbaar voor de aanmaak en het onderhoud van het bindweefsel in botten, kraakbeen, tanden, huid, spieren en pezen. Studies laten zien dat vitamine C onmisbaar is voor gezonde gewrichten:

Vitamin C Supplement Use and Bone Mineral Density in Postmenopausal Women. J Bone Mineral Res 2001; 16:135-140. Aan deze studie namen 994 vrouwen deel, waarvan 227 regelmatig vitamine C slikten. De dagelijkse inname liep uiteen van 100 tot 5000 mg en bedroeg gemiddeld 745 mg. Uit de studie bleek dat vitamine C een positief effect heeft op de mineraaldichtheid van de botten, met name bij vrouwen na de overgang die hormoontherapie volgden en calciumsupplementen slikten.

Effect of Vitamin C on Frequency of Reflex Sympathetic Dystrophy (RSD) in Wrist Fractures. Lancet 1999; 354:2025-28. Aan deze dubbelblinde studie namen 123 mensen met polsfracturen deel. De helft nam 50 dagen lang dagelijks 500 mg vitamine C en alle mensen werden een jaar lang gevolgd. Deze studie liet zien, dat vitamine C het risico op RSD vermindert en mogelijk ook bij andere vormen van fracturen kan worden ingezet.

Do Antioxidant Micronutrients Protect Against the Development and Progression of Knee Osteoarthritis? Arthritis & Rheumatism April 1996; 39(4):648-656. Dit onderzoek laat zien dat hogere inname van antioxidanten leidt tot minder risico op kraakbeendegeneratie en gewrichtsklachten bij oudere mensen.

Algemeen wordt aangenomen dat het gebruik van vitamine C als voedingssupplement veilig is indien redelijke gebruiksvoorschriften worden gevolgd. De meest gebruikelijke dagdosering is 250 mg, in klinische studies varieert de dagdosering meestal tussen de 60 en 2000 mg.

Vitamins E and C are Safe Across a Broad Range of Intakes. American Journal of Clinical Nutrition, April 2005; 81(4):736-745. In dit overzichtsartikel bevestigen verschillende auteurs de veiligheid van dagelijkse inname van vitamine C tot 2000 mg, en van vitamine E tot 1600 IU.

An Acute Study on the Relative Gastro- Intestinal Absorption of a Novel Form of Calcium Ascorbate. Research Communications in Chemical Pathology and Pharmacology 1987; 57(1):137-140. Deze studie laat zien dat Ester-C tweemaal zo snel wordt opgenomen in het bloed en tweemaal zo lang in het lichaam aanwezig blijft als gewone vitamine C (ascorbinezuur).

Comparative Studies of “Ester-C” Versus L-Ascorbic Acid. International Clinical Nutrition Review (January 1990) 10/1. Deze studie laat zien dat al enkele uren na inname van Ester-C het ascorbaatgehalte van het bloedserum bij de mens gemiddeld twee maal zo hoog is als bij inname van gewone vitamine C. Ook op langere termijn, blijft dit verschil aanwezig. Na inname van Ester- C, wordt gemiddeld vier maal zo weinig oxalaat uitgescheiden via de urine als na inname van gewone vitamine C.

Stimulatory Action of Calcium L-Threonate on Ascorbic Acid Uptake by a Human T-Lymphoma Cell Line. Life Sciences 1991; 49:1377-1381. Deze studie laat zien dat L-threonaat, de belangrijkste metaboliet van Ester-C, de opname van vitamine C bevordert. Hoe meer L-threonaat, hoe beter de opname. De uitkomsten suggereren dat de metabolieten van Ester-C zelf biologisch actief zijn.

Effects of Aldonic Acids on the Uptake of Ascorbic Acid by 3T3 Mouse Fibroblasts and Human T-Lymphoma Cells. General Pharmacology 1994; 25:1465-1469. Deze studie laat zien dat verschillende metabolieten van Ester-C de opname van vitamine C bevorderen.

Comparison of the Anti-Scorbutic Activity of L-Ascorbic Acid and Ester-C in the Non-Ascorbate Synthesizing Osteogenic Disorder Shionogi (ODS) Rat. Life Sciences 1991; 48: 2275-2281. Deze studie laat zien dat de biologische activiteit van ascorbinezuur verkregen uit Ester-C groter is dan de biologische activiteit van gewone vitamine C (ascorbinezuur).

Comparative Efficacy of Zila Nutraceuticals “Ester-C” Calcium Ascorbate. Life Management Group, Inc., LaJolla, CA 92037 (1995) [unpublished]. Deze studie laat zien dat het ascorbaatgehalte van witte bloedlichaampjes bij gebruik van Ester-C gemiddeld twee maal zo hoog is als bij gebruik van gewone vitamine C.

Determination of plasma and leukocyte vitamin C concentrations in a randomized, double-blind, placebo-controlled trial with Ester-C®. SpringerPlus (2016) 5:1161.
Deze studie bevestigt dat de opname van Ester-C in leukocyten significant beter is dan van ascorbinezuur en dat Ester-C ook langer in de leukocyten aanwezig blijft. Dit is van belang omdat de vitamine C-concentratie in leukocyten een betere maat lijkt te zijn voor de algemene vitamine C-status in de weefsels dan de plasmaspiegel, en dit dus mogelijk aangeeft dat Ester-C ook beter in de overige weefsels wordt opgenomen. Bovendien is vitamine C voor leukocyten essentieel om hun functie in het afweersysteem goed te kunnen uitoefenen.

Vitamine C is een belangrijke antioxidant met een beschermende werking op de ogen:

Age-Related Eye Disease Study (AREDS) De Age-Related Eye Disease Study (AREDS) is een grootscheeps onderzoek, uitgevoerd door het National Eye Institute. Gedurende 5 jaar werden 4.757 deelnemers onderzocht. AREDS onderzoekers ontdekten dat mensen die groot risico liepen op netvliesdegeneratie, dit risico met ongeveer 25% konden verlagen door het slikken van een hooggedoseerde combinatie van vitamine C, vitamine E, beta-caroteen en zink.

The Potential Preventive Effects of Vitamins for Cataract and Age-Related Macular Degeneration. Int. J. Vitam; Nutr. Res. 1999; 69(3):198-205. Deze publicatie vat het onderzoek naar antioxidanten samen. De uitkomsten van epidemiologische studies bevestigen dat antioxidanten als vitamine C, vitamine E en carotenoïden het optreden van leeftijd-gerelateerde gezichtsproblemen kunnen vertragen.

Long-Term Vitamin C Supplement Use and Prevalence of Early Age Related Lens Opacities. American Journal of Clinical Nutrition 1997; 66(4):911-916. In deze studie werd het verband onderzocht tussen vertroebeling van de ooglens op hogere leeftijd en vitamine C suppletie over een periode van 10-12 jaar daaraan voorafgaand. Deze studie laat zien dat langdurig slikken van extra vitamine C vertroebeling van de ooglens op latere leeftijd kan helpen voorkomen.

1. Challem, J. Prehistorische voeding voor moderne tijden. ORTHO 16(1) 1998, 30-35.
2. Rath, M. Eradicating heart disease. Health Now, San Francisco, 1993.
3. Rath, M. Waarom dieren geen hartinfarct krijgen, maar mensen wel. MR Publishing, Almelo, 1998.
4. Nederlandse Hartstichting Over gewicht en harten vaatziekten. Uitgave juni 1995.